Zabytki

GMINA ALEKSANDRÓW

Kapliczka domek przy drodze do Józefowa, drewniana (1899 r.)
Figura Św. Stanisława, murowana (XVIII w.)
Dom nr 10, drewniany, uż. gontarz ( 1 ćw. XX w.)
Dom nr 367 drewniany, uż. Józej Saweczka (1900 r.)
Cmentarz grzebalny, czynny, 1,3 ha (XIX w.)
Sigła – kapliczka domkowa drewniana – św. Trójca (XIX – XX w.)
Sigła – kapliczka, drewniana (XIX – XX w.)
Sigła – młyn wodny (k. XIX w.)
Sigła – cmentarz wojskowy, nieczynny (1939 r.)
Kuźnia (nieczynna) z początku XX w. posesja Stanisława Łokaja (Al. I 190)

GMINA BISZCZA
Biszcza:

Kaplica murowan 1905 r.
Urząd gminy 1934 r.
Kościół parafialny /dawna cerkiew prawosławna -styl bizantyjski/ 1912 r.

Bukowina:

Kościółek drewniany z 1676 r.
Kapliczka drewniana z XIX w.
Brama – dzwonnica z 1936 r

GMINA FRAMPOL
Frampol:

Układ urbanistyczny osady Frampol wraz z zabudową mieszkalną i gospodarczą ze szególnym uwzględnieniem zabudowy ulic „stodolnych” (Polna, Orzechowa, Kościelna, Ogrodowa).
Kościół parafialny rzym.-kat. p. w. Matki Boskiej Szkaplerznej i Św. Jana Nepomucena, z wyposażeniem wnętrza, dzwonnica, cmentarz kościelny z drzewostanem w granicach murowane ogrodzenia.
Cmentarz grzebalny (żydowski), zamknięty, z nagrobkami i drzewostanem.

Radzięcin:

Kościół parafialny p. w. Św. Kazimierza, wraz z wyposażeniem w zabytki ruchome, drzewostanem w granicach cmentarza kościelnego.
Cmentarz grzebalny z drzewostanem i nagrobkami.

Smoryń:

Cmentarz wojenny z I wojny światowej

GMINA GORAJ

Zespół dworski w Abramowie obejmujący murowany budynek gospodarczy oraz pozostałości zadrzewień parkowych.
Zespół kościelny w Gilowie, w skłd którego wchodzą kościół drewniany (1929 – 1933), dzwonnica drewniana z 1938 r. oraz cmentarz kościelny wraz z drzewostanem.
Kościół

GMINA JÓZEFÓW
Józefów:

Cmentarz żydowski (kirkut) – najstarsza macewa z 1743 roku.
Synagoga z połowy XVIII wieku.
Zespół kościelny, którego początki datowane są na lata dwudzieste XVIII wieku.

Górecko Kościelne:

Zespół kościelny z 1737 roku.
XVII-wieczna kapliczka „na wodzie” nad rzeką Szum.

GMINA ŁUKOWA

Kościół parafialny murowany z 1880 r.
Dzwonnica, murowana z 1860 r.
Plebania, drewniana z początku XX wieku.
Organistówka i wikarówka,drewniane z przełomu XIX/XX w.
Cmentarz przykościelny z drzewostanem z I połowy XIX w.
Kaplica Św. Jana Nepomucena, kamienna z I połowy XIX w.
Figura Św, Jana Nepomucena, kamienna z 1867 r.
Pozostałości parku dworskiego z XIX wieku w Łukowej i w Chmielku.
Cmentarz grzebalny, czynny założony przed 1790 rokiem, najstarszy zachowany tu pomnik Karola Maksymiliana Klembowskiego, miecznika warszawskiego, datowany jest na rok 1791. Jest to prawdopodobnie najstarszy pomnik nagrobny na Lubelszczyźnie i jeden z nielicznych zachowanych w Polsce. Łukowski cmentarz pochodzi z czasów, kiedy to zakładano cmentarze grzebalne poza miejscowościami. w tym okrese powstał m. in. krakowski Rakowiec, Łyczaków we Lwowie (1794), warszwskie Powązki (1794) i lubelskie Lipki. Na cmentarzu w Łukowej już w 1791 roku stały pomniki nagrobne. W Łukowej pochowanych jest trzech uczestników powstania stycziowego, byli członkami oddziału płk. Marcina Brelowskiego ps. „Lelewel”. Polegli w bitwie z wojskami rosyjskimi, w lesie pomiędzy Borowcem, Maziarzami i Hamernią, na tzw. drodz narolskij. Zostali pochowani 19 kwietnia 1863 roku, a inskrypcja na ich cmentarnym pomniku głosi: „Nieznanym bohaterom poległym pod Kobylówką 16.IV.1863 roku – Mieszkańcy Gminy Łukowa w 75 rocznicę”.Na tym cmentarzu znajdują się także mogiły 114 żołnierzy 6 Dywizji Piechoty Armii „Kraków”, poległych w bitwie pod Łukową i Podsośniną w dniach 15-16 września 1939 roku.
Największy cmentarz partyzancki w Europie, nieczynny w miejscowości Osuchy, założony w 1944 roku.
Cmentarz wojenny z I wojny światowej – lata 20-te XX wieku,
Budynek Urzędu Gminy oraz areszt, murowane z 1905 roku
Zegar słoneczny

GMINA OBSZA
Babice:

Kościół parafialny p. w. Św. Andrzeja Bobboli, murowany w pierwszj poł. XIXw. (dawniej cerkiew).
Cmentarz kościelny z drzewostanem.

Obsza:

Kościół parafialny p. w. Wniebowzięcia NMP (dawniej cerkiew), murowany 1860r., odnawiany 1952, trzynawowy.
Dzwonnica murowana 1860. Bibl.: 307, 595, 596, 597, 739, 745

Wola Obszańska:

Kapliczka przydrożna drewniana domkowa

Zamch:

Kościół parafialny p. w. Św. Józefa i św. Praksedy (dawniej cerkiew) murowany 1842, neogotyk, jednonawowy /w sł. Georg/ wzmianka o dworze myśliwskim. W Zamchu urodził się w 1803 malarz Rafał Hadzikiewicz Bibl.: 232, 307, 595, 596, 739, 745

GMINA POTOK GÓRNY

Kościół parafialny w Potoku Górnym.
Kościół parafialny w Lipinach.

GMINA TARNOGRÓD

Kościół parafialny p. w. „Przemienienia Pańskiego” w Tarnogrodzie (1750-1777).
Cerkiew prawosławna p. w. „Świętej Trójcy” w Tarnogrodzie (1870-1875)
Synagoga w Tarnogrodzie (1686)
Kościół parafialny p. w. „Niepokalanego Poczęcia NMP” w Luchowie Górnym (1847). Do 1919 roku cerkiew prawosławna.
Kościół drewniany „Św. Rocha” w Tarnogrodzie (ok. 1600 r.)
Zabytkowa dzwonnica przy kościele parafialnym w Tarnogrdzie (1777 r.)
Kopiec Kościuszki wTarnogrodzie (1917r.)

GMINA TERESZPOL
Najcenniejszym zabytkiem na terenie gminy jest dawny zespół dworsko-parkowy w Panasówce, gdzie zachował się murowany dwór z XIX wieku – obecnie nieużytkowany, obora murowana, murowany budynek stajni oraz pozostałości parku o powierzchni 1,35 ha (rząd starych grabów).
Wśród architektury sakralnej na uwagę zasługuje dawna cerkiew murowana – 1851r. (obecnie kościół parafialny), murowana dzwonnica (XIX wiek) wraz z przykościelnym drzewostanem (XIX wiek) w Tereszpolu – Zaorenda.
Z zachowanej małej architektury sakralnej wyróżnia się kamienna słupowa kapliczka Chrystusa Frasobliwego w Lipowcu i drewniana kapliczka słupowa (XIX wiek) w Tereszpolu- Kukiełki. Kapliczki i krzyże sytuowane na rozstajach dróg lub w miejscach związanych z ważnymi wydarzeniami znajdują się w każdej wsi i przy każdej drodze. Przeważają drewniane i katolickie, ale zdarzają się grekokatolickie (Zachart, Zygmunty).
Zachowały się obiekty funkcyjne takie jak:

leśniczówka drewniana w Bukownicy (1980r.)
plebania murowana w Tereszpolu – Zaorenda (1926r.)
organistówka drewniana w Tereszpolu – Zaorenda (1926r.)

Jedynym przetrwałym do dziś obiektem użyteczności publicznej jest drewniana szkoła, w której obecnie znajduje się biblioteka w Tereszpolu-Zaorenda.

Na obszarze gminy zlokalizowany jest również:

cmentarz przykościelny, obecnie nieczynny, z drzewostanem (XIX w) w Tereszpolu -Zaorenda
cmentarz grzebalny, czynny, rzymskokatolicki, dawniej prawosławny i grekokatolicki o pow. 1,8 ha w Tereszpolu – Zaorenda
mogiła zbiorowa powstańców z 1863r., w której pochowano około 300 żołnierzy poległych w bitwie pod Panasówką.

Zachowały się chałupy drewniane z końca XIX w. i pocz. XX w. w miejscowości Lipowiec – 2, Tereszpol – Kukiełki – 1,Tereszpol – Zygmunty – 1.
Na mocy ustawy o odnowie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962r. ochroną prawną objęto zespół dworsko -parkowy w Panasówce (sołectwo Tereszpol – Zaorenda), a w nim:

dwór murowany
obora murowana
budynek stajni, mur

Na mocy ustawy o cmentarzach ochronie podlega:

mogiła zbiorowa powstańców 1863 r.
cmtarz przykościelny, nieczynny w Tereszpolu – Zaorenda
cmtarztarz przykościelny, nieczynny w Tereszpolu – Zaorenda

Obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków objęte są ścisłą ochroną konserwatorską o obowiązuje zachowanie w obecnej formie przestrzennej wraz z najbliższym otoczeniem.

GMINA TUROBIN

Zespół kościoła parafialnego p. w. św. Dominika Kościół murowany wzniesiony w 1530r., powiększony i gruntowni przebudowany w 1620-1623 przez Jana Wolffa, prawdopodobnie wg projektu Jana Jaroszewicza, póxno renesansowy z elementami późnogotyckimi w murach, dzwonnica murowana, barokwa: od strony Kościoła przylega doń parterowa kostnica.
Kaplica cmentarna p. w. Św. Elżbiety, drewniana, wzniesiona w 1832r. na cmentarzu rzymskokatolickim, dawniej także prawosławny i grekokatolickim. Remontowana w 1867r.
Kaplica p. w. Św. Marka wraz z dawnym cmentarzem przykościelnym, o powierzchni 0,1ha, przy ulicy Staszica. Wzniesiona w miejscu Kościoła w 1822r., drewniana, parterowa, jednoprzęsłowa. Na cmentarzu znajdują się dwa wysokie krzyże drewniane. Nagrobki nie zachowały się. Mogiły ziemne są nieczytelne.
Cmentarz rzymskokatolicki, dawniej także prawosławny i grekokatoliki czynny, o powerzchni 2,76 ha. Założony na dawnym cmenarzu epidemicznym, układ kwaterowy, kaplica drewniana p. w. Św. Elżbiety. Zachowało się około 60 nagrobków kamiennych i żeliwnych sprzed 1945r., kwatera żołnierzy września 1939r.
Cmentarz rzymskokatolicki w Czernięcinie, czynny. Założony w 1858r., kilakrotnie powiększany, powierzchnia 1,35 ha, układ kwaterowy. Zachowało się około 20 kamiennych nagrobków sprzed 1945r., 2 kopce ziemne, mniejszy usypany w intencji poległych w I wojnie światowej, na nim stoi krzyż na postumencie imitującym kopiec kamieni.
Dwa drewniane wiatraki zbudowane pod koniec XIX wieku stojące w Gródkach i HucieTurobińskiej, obecnie własność prywatna.